Trong chương trình Ngữ văn lớp 10, ở kề bên những sáng sủa tác bộc lộ khí cố hào hùng, bất khuất thì còn có những bài xích thơ mô tả nhân giải pháp sống cao đẹp của những nhà Nho xưa, trong số ấy có Nguyễn Bỉnh Khiêm. Bạn đang xem: Bài thơ nhàn nguyễn bỉnh khiêm
Ở nội dung bài viết này, họ sẽ cùng Thầy Phạm Hữu Cường (giáo viên môn Ngữ văn tại khối hệ thống Giáo dục giamcanherbalthin.com) đi phân tích bài xích thơ bài thơ Nhàn.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
a. Nhỏ người, cuộc đời
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585), hiệu là Bạch Vân cư sĩ quê ngơi nghỉ làng Trung An, thị xã Vĩnh Lại, bao phủ Hạ Hồng, trấn hải dương (nay thuộc thị trấn Vĩnh Bảo, Hải Phòng)Ông đỗ Trạng nguyên (1535) làm quan bên dưới triều Mạc. Kế tiếp cáo quan tiền về ở ẩn, làm nghề dạy dỗ học.Ông là người dân có học vấn uyên thâm, tài giỏi đoán định tương lai, tính tình thẳng thắn cương cứng trực, được tôn vinh là “Tuyết giang phu tử” (Người thầy sông tuyết)Ông được phong tước đoạt Trình tuyến hầu, Trình Quốc công (Trạng Trình)b. Sự nghiệp văn học
Tác phẩm chính:* Thơ chữ Hán: Bạch Vân am thi tập (gồm 700 bài)
* Thơ chữ Nôm: Bạch Vân quốc ngữ thi tập (gồm 170 bài)
Nội dung: Mang đậm chất triết lí, giáo huấn, ca tụng chí của kẻ sĩ, thú thanh nhàn, mặt khác phê phán gần như điều xấu xí trong buôn bản hội.2. Văn bản
Hoàn cảnh sáng sủa tác: bài xích thơ được sáng tác khi Nguyễn Bỉnh Khiêm cáo quan về ngơi nghỉ ẩn. Ví trí: sản phẩm “Nhàn” bài thơ Nôm đồ vật 43 ở trong quyển “Bạch Vân quốc ngữ thi”. Thể loại: Thơ Nôm Đường luật Bố viên (2 phần)Phần 1 (câu 1-2, 5-6): Vẻ đẹp cuộc sống của Nguyễn Bỉnh Khiêm
Phần 2 (câu 3-4, 7-8): Vẻ đẹp mắt nhân cách của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Nhan đề– “Nhàn” là 1 trong đề tài lớn trong những sáng tác thẩm mỹ và nghệ thuật của Nguyễn Bỉnh Khiêm.
– “Nhàn” : thảnh thơi rỗi, rảnh hạ, thân rảnh rỗi và tâm nhàn
– Nguyễn Bỉnh Khiêm quan tiền niệm: “Nhàn” là cuộc sống hòa hợp với tự nhiên, lắc đầu danh lợi, giữ lại cốt phương pháp thanh cao
II. Đọc đọc văn bản1. Vẻ đẹp cuộc sống thường ngày nhàn
a. Vẻ đẹp cuộc sống lao động
Hai câu 1 cùng 2
“Một mai/một cuốc/một bắt buộc câu
Thơ thẩn dầu ai/ vui thú nào”
Số từ “một” điệp lại 3 lầnLiệt kê các dụng nuốm lao động: “mai”, “cuốc”, “cần câu” là những trang bị dụng quen thuộc của người dân lao động=> Đếm duyệt phép tắc lao động trước lúc làm đó là hình thức lao động đối kháng sơ của phòng nông => Nhu cầu công việc giản đơn
=> toàn bộ đã sẵn sàng sẵn sàng, chu đáo => Con tín đồ đã chuẩn bị chu đáo để bước vào cuộc sống đời thường lao hễ với phong cách ung dung, thanh thản
=> Hình ảnh “lão nông tri điền” giữa chốn thôn quê với cuộc sống chất phác, nguyên sơ, bình dị, thuần hậu, vui thú điền viên => giải pháp lựa chọn thú “nhàn” cao tay của đơn vị thơ
Nhịp 2/2/3 gợi nhịp điệu hầu hết đặn, thong thả, của cuộc sống đời thường và tâm trạng ung dung, thư thả của nhân đồ dùng trữ tìnhTừ láy “Thơ thẩn” gợi dáng vẻ con bạn ung dung, lừ đừ rãi, khoan thai, từ tốn hạ, thanh thản“dầu ai vui thú nào” ngầm so sánh mình với người đời. Dẫu ai vui thú làm sao khác, riêng ta vẫn vui với cuộc sống đời thường thuần hậu vị trí thôn dã.=> sự kiên cường với lối sống đã lựa chọn, không bận tâm với chạy đua danh lợi
Hai câu thơ đầu toát lên cái ung dung, tự tại của một con người đã hòa mình vào vùng cây cỏ, điền viên; phong thái rảnh rỗi nhàn hạ; chổ chính giữa trạng thoải mái, nhẹ nhàng; được sống theo ý thích của mình
=> Triết lý sinh sống nhàn: thoải mái lựa chọn cách sống cho thiết yếu mình
b. Vẻ đẹp cuộc sống đời thường sinh hoạt
Hai câu 5 cùng 6
“Thu nạp năng lượng măng trúc đông nạp năng lượng giáXuân tắm hồ sen hạ tắm ao.”
Thức ăn: “thu ăn măng trúc” “đông ăn giá” => đạm bạc, dân dã, dễ tìmSinh hoạt “xuân tắm hồ sen” “hạ vệ sinh ao” => thuần hậu, thanh cao=> cuộc sống đạm bac, dân giã, mùa làm sao thức ấy, hòa tâm hồn với thiên nhiên
Thời gian tứ mùa: xuân, hạ, thu, đông biểu hiện sự dữ thế chủ động của con bạn trước thời gian và khẳng định sự thoải mái, thoải mái của con người trong môi trường xung quanh thiên nhiên.Cách ngắt nhịp 4/3; lối liệt kê đan xen, thực hiện tiểu đối => lối sinh sống đạm tệ bạc mà thanh cao => cuộc sống đời thường thuần hậu như 1 lão nông tri điền, từ bỏ do, chan hòa cùng với thiên nhiên => bức ảnh tứ bình về cuộc sống đạm tệ bạc mà cao quý của bậc danh nho.Xem thêm: Lý Thuyết Dòng Điện Trong Kim Loại Thực Chất Là Gì? Bản Chất Dòng Điện Trong Kim Loại
Qua 2 câu thơ trên biểu hiện rõ ý kiến sống thuận theo từ bỏ nhiên, hưởng hồ hết thức ăn uống sẵn có nơi thôn dã chưa hẳn mưu cầu, tranh đoạt
=> Triết lý sống nhàn: sống thuận theo trường đoản cú nhiên
2. Vẻ đẹp mắt nhân cách
Hai câu 3 và 4
“Ta ngây ngô ta tìm chỗ vắng vẻNgười khôn người đến chao lao xao.”
Nghệ thuật đối lập: được sử dụng 3 lần “ta – người” “dại – khôn” “nơi vắng tanh – chốn lao xao”Nghệ thuật ẩn dụ: “nơi đìu hiu – chốn lao xao”=> quan niệm:
Dại là “tìm địa điểm vắng vẻ” có vạn vật thiên nhiên tĩnh lặng, thuần khiết với cũng chính là nơi vai trung phong hồn được thảnh thơi, thong thả được là thiết yếu mình; nơi đây tưởng là dại nhưng mà là khôn.Khôn là “chốn lao xao” địa điểm cửa quyền danh lợi, bon chen, tranh giành địa vị; khu vực đây tưởng là khôn nhưng là dại.=> Nhân cách sáng ngời ở trong nhà văn: không đê mê vinh danh phú quý, không ưa thích tranh dành quyền lợi địa vị, ước ao sống tịnh tâm cho trọng điểm hồn ở vị trí vắng vẻ, hòa phù hợp với thiên nhiên
Hai câu thơ bộc lộ triết lí sống của bậc trí giả: tìm đến nơi thiên nhiên yên tĩnh để giữ lại thanh cao, trong trắng cho trung ương hồn
=> Triết lý sống nhàn: thoát ra khỏi vong danh lợi
Hai câu 7 và 8
“Rượu mang đến cội cây ta đang uốngNhìn xem phong túc tựa chiêm bao.”
Hình hình ảnh “uống rượu cội cây” : thú tiêu dao của bậc thức giả => tầm nhìn tỏ tường, tìm tới say chẳng qua là tỉnhMượn kỳ tích Thuần Vu Phần (Trung Quốc): công danh, no ấm tựa chiêm bao => triết lí nhân sinh “Phú quý tựa chiêm bao”. đơn vị thơ nhận định rằng công danh phú quý chỉ là giấc chiêm bao, nhân phương pháp mới còn là mãi mãi=> Một bậc thức mang với trí tuệ cực kỳ tỉnh táo, uyên thâm. Nhị câu thơ có mức giá trị tổng kết lối sống “nhàn” đồng thời ẩn chứa, răn dạy bí mật đáo với nhẹ nhàng.
Với nhà thơ, loại khôn của bạn thanh cao là quay sườn lưng lại cùng với danh lợi vị danh lợi chỉ là 1 trong “giấc chiêm bao”. Trí tuệ kia đã nâng cao nhân cách để nhà thơ từ vứt “chốn lao xao” nhưng tìm “nơi vắng vẻ”, vị trí tĩnh tại trọng điểm hồn ở chốn đồng quê.=> Triết lý sống nhàn: coi thường công danh, phú quý
III. Tổng kết1. Nội dung
Khẳng định ý niệm sống “nhàn”: hòa hợp với tự nhiên, giữ cốt phương pháp thanh cao, ko màng danh lợi.Khẳng định vẻ đẹp mắt nhân bí quyết và trí tuệ của phòng thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm.2. Nghệ thuật
Từ ngữ, hình ảnh tự nhiên, mộc mạc.Sử dụng đạt công dụng nghệ thuật: Đối, điệp, điển tích làm việt hóa thơ ĐườngGiọng thơ nhẹ nhàng hóm hỉnhLiên hệ tới một số phần tử con người hiện đại với cuộc sống đời thường xô bồ, đuổi theo số đông cơ mà quên đi mất hầu như giá trị thanh bình, chủ quản của cuộc đời.
Hy vọng với bài viết kèm video clip giảng dạy dỗ của Thầy Phạm Hữu Cường (giáo viên môn Ngữ văn tại hệ thống Giáo dục giamcanherbalthin.com) về Bài thơ Nhàn để giúp ích cho những em trong quá trình học môn văn lớp 10.