- Đến đầu Công nguyên, miền bắc bộ Ấn Độ đã có được thống độc nhất lại, bước vào trong 1 thời kì mới cải tiến và phát triển cao với rất đặc sắc của lịch sử vẻ vang Ấn Độ - thời vương triều Gúp-ta.
Bạn đang xem: Vương triều gupta
- vương triều này vị vua Gúp-ta lập, bao gồm vai trò tổ chức kháng cự, không cho các tộc làm việc Trung Á xâm lấn tự phía tây bắc, thống nhất miền bắc Ấn Độ; tiếp đó, tiến công chiếm cao nguyên trung bộ Đê-can, quản lý gần như toàn bộ miền Trung Ấn Độ.
- vương vãi triều Gúp-ta tất cả 9 đời vua, qua sát 150 năm (319 - 467), vẫn duy trì được sự trở nên tân tiến và nét đặc sắc cả bên dưới thời Hậu Gúp-ta (467 - 606) cùng Vương triều Hác-sa tiếp sau (606 - 647), có nghĩa là từ vắt kỉ IV đến thay kỉ VII.
=> Nét đặc sắc nổi bật của thời kì này là việc định hình và cải tiến và phát triển của văn hoá truyền thống lịch sử Ấn Độ.
Mục b
b) Sự cải cách và phát triển văn hóa truyền thống Ấn Độ
* Phật giáo:
- Ở Bắc Ấn Độ, thành phố Ka-pi-la-va-xtu là quê hương ở trong phòng hiền triết Sít-đác-ta, sau biến hóa Phật tổ, hiệu là Sa-ky-a Mu-ni (Thích Ca Mâu Ni). Đạo Phật được truyền bá trẻ trung và tràn đầy năng lượng dưới thời vua A-sô-ca, liên tục dưới các triều đại Gúp-ta cùng Hác-sa, đến vắt kỉ VII.
- tín đồ ta đã làm hàng trăm ngôi miếu hang (đục đẽo hang đá thành chùa). Đây là những dự án công trình kiến trúc bằng đá rất rất đẹp và khôn cùng lớn. Cùng với chùa là hầu như pho tượng Phật được điêu khắc bằng đá hoặc bên trên đá.
* Ấn Độ giáo (Hinđu giáo):
- Đây là tôn giáo xuất phát từ tín ngưỡng truyền thống của tín đồ Ấn.
- Ấn Độ giáo thờ không ít thần, đa số là bốn thần: bộ ba Brama (thần Sane chế tạo thế giới), Siva (thần Huỷ diệt), Visnu (thần Bảo hộ), và Inđra (thần Sấm sét).
- Xây dựng các ngôi đền bằng đá tạc đồ sộ, hình chóp núi, là địa điểm ngự trị của thần thánh. Tạc đều pho tượng bởi đá, hoặc đúc bởi đồng rất nhiều pho tượng thần thánh để thờ, với những phong cách nghệ thuật siêu độc đáo.
* Chữ viết:
- bạn Ấn Độ sớm gồm chữ viết:
+ Chữ cổ vùng sông Ấn từ 3000 năm TCN;
+ Chữ cổ vùng sông Hằng hoàn toàn có thể có từ 1000 năm TCN.
Xem thêm: Hãy Tả Một Con Vật Mà Em Yêu Thích, Tả Con Vật Mà Em Yêu Thích Lớp 4 Ngắn Gọn
- Chữ viết thuở đầu là kiểu chữ solo sơ Brahmi, được dùng làm khắc trên cột A-sô-ca, rồi được nâng lên trí tuệ sáng tạo thành hệ chữ Phạn (Sanskrit) được hoàn thành xong từ thời A-sô-ca cả chữ viết cùng ngữ pháp.
- ngôn ngữ và văn tự cải tiến và phát triển là điều kiện để đưa tải, truyền tay văn học, văn hoá Ấn Độ.
* loài kiến trúc, điêu khắc:
- Thời Gúp-ta đã gồm những công trình kiến trúc, tượng, số đông tác phẩm xuất xắc vời, làm căn nguyên cho văn hoá truyền thống cuội nguồn Ấn Độ, có giá trị vĩnh cửu xuyên suốt thời gian lịch sử dân tộc của chủng loại người.
=> bạn Ấn Độ đã có văn hoá, đặc biệt là văn học truyền thống của mình, truyền tay ra mặt ngoài. Đông nam Á là khu vực chịu tác động rõ rệt tốt nhất của văn hoá Ấn Độ.
Trần Trúc-Lâm NHỮNG HỘ PHÁP VƯƠNG CỦA PHẬT-GIÁO trong LỊCH SỬ ẤN-ĐỘ Nhà xuất phiên bản Phương Đông 2007
CHƯƠNG NĂM TRIỀU ĐẠI GUPTA, HOÀNG ĐẾ HARSHAVARDHANA, VÀ PHẬT HỌC VIỆN NALANDA1. Dẫn Nhập 2. Bảng
Tóm Lược những Mốc kế hoạch Sử 3. Thời Đại Gupta (320-550) 4. Triều Đại Harshavardhana (606-647) 5. Phật học viện Nalanda 6. đôi điều Về những Đại Sư tên tuổi Chiêm Bái Tây Trúc Đương Thời
I) DẪN NHẬP:
Ở vn trong vượt khứ, coi ra số học giả về kế hoạch sử, văn học với tôn giáo ở china thực hơi đông đảo, nhất là thơ văn đời Đường, Tống, Minh, Thanh nhưng lại có rất ít chuyên viên khảo cứu giúp về cao nhã Ấn-độ cho dù đại đa số dân bọn chúng Việt sùng bái Phật Gíao (PG), một tôn giáo xuất phát điểm từ lưu vực sông Hằng; để khám phá xem nguyên do gì mà đạo phật bị tàn lụi sống trên quê nhà mình, hầu từ kia rút tỉa được nhiều bài học hầu chấn hưng tín tâm cho Phật tử.
Như chúng ta đã biết lịch sử và thanh tao Ấn Độ đã từng để lại dấu ấn mập cho nhân lọai vào các sáng chế về tôn giáo, học tập thuật, ngôn ngữ, tóan học, y học, kiến trúc, thiên văn...; cầm nhưng, lại giống như Trung Hoa, các phát kiến của họ không được ứng dụng triệt nhằm vào thực tiển đời sống cần sớm bị mai một, cùng bị kỷ thuật của fan tây dương qua mặt. Ngay cả lịch sử dân tộc của Ấn cũng không hề được ghi lại rõ nét chỉ vày họ quá xem xét đạo học tập huyền bí, mang đến nên nước nhà nhiều lần bị ngọai xâm cai trị. đầy đủ ngành học tập thuât của Ấn chỉ mới được hệ thống hóa gọi là Ấn học (Indology) và truyền bá bên dưới thời thực dân Anh (1757-1947). Nhì người được xem là thân phụ đẻ của ngành học tập này là William Jones (1746-1794) và Charles Wilkins (1749-1836). Năm 1784, the Asiatic Society of Bengal (Học Hội Á đông sống Bengal) được thành lập cùng với tập san Asiatic Researches đã đẩy mạnh những nghiên cứu, sao lục và ấn hành về thanh tao Ấn.
Ở châu lục Ấn, vào thời đức Phật mê say Ca còn tại thế, đã có khá nhiều vua chúa các tiểu quốc quanh sông Hằng khôn xiết sùng bái PG cùng hổ trợ tăng già. Về sau, cũng nhờ hầu hết sự cỗ vũ tích cực của các hòang đế nổi tiếng của đất Phật này nhưng PG đã làm được truyền bá khắp địa điểm trong cùng ngòai nước Ấn.
Sử sách Ấn cùng PG hay tôn vinh các vị hòang đế Phật tử, không hồ hết đã có tác dụng cho đất nước thêm vĩ đại mà còn đem đến cho PG những giai đọan cách tân và phát triển rực rỡ; đó là Ashoka Maurya (269-227 TTL.), Menander I (173-130 TTL.), Kanishka I (127-151 TL), những vua cuối của triều đại Gupta sống thề kỷ đồ vật 5 cùng Harshavardhana hay còn gọi là Harsha ở cầm cố kỷ thiết bị 7 (606-647 TL).
II) BẢNG TÓM LƯỢC CÁC MỐC LỊCH SỬ
Chúng tôi đã có lần đề cập đến các vị hoàng đế hộ pháp trước (xin coi những bài viết của cùng người sáng tác trên các websites PG); bài khảo lược này xin nói đến các vị vua cuối của thời đại Gupta và hoàng đế Harshavardhana của triều kế tiếp; về các vị đại sư vẫn qua Tây Trúc chiêm bái thuộc thời; cùng những liên hệ của họ với Phật học viện chuyên nghành Nalanda nổi danh. Để gồm cái nhìn tổng quan về giai đoạn ấy, chúng tôi đã tham khảo và xin trình bày bảng so sánh tóm lược các mốc lịch sử Ấn - Hoa cho đến thiên niên kỷ đầu TL nhằm quý độc giả tiện theo dõi:
Lưu ý: đa số tên danh nhân địa lý Ấn vốn bằng tiếng Hindu, khi được thu thanh theo chữ Latin thì có rất nhiều cách viết, yêu cầu dễ lẫn lộn.
| NIÊN KỶ | ẤN ĐỘ | TRUNG QUỐC |
| 2700 TTL | Văn minh Harappa | Thời Tam Hoàng, Ngũ Đế: Hoàng Đế (Hiên viên thị); thiếu hụt Hiệu (Kim thiên thị); chuyên Húc (Cao dương thị) |
| 1000 TTL | Giống Aryans tràn lên thung lũng sông Hằng | Nhà Tây Chu. ghê Dịch được biên tập |
| 900 TTL | Trận chiến Mahabharata | Vua Hiếu vương nhà Tây Chu |
| 800 TTL | Giống Aryans tràn mang lại vịnh Bengal. Ban đầu thời đại Sử thi: Mahabharata được kết tập. | Vua Tuyên vương; Vua U-vương và Bao Tự, Tây Chu |
| 550 TTL | Kết tập gớm Upanishads | Thời Xuân Thu (722 TTL – 481 TTL) |
| 544 TTL | Đức Phật nhập Niết Bàn | Vua Cảnh Vương bên Đông Chu |
| 327 TTL | Đại đế Alexander xâm lấn Ấn | Thời Chiến Quốc 481 TTL - 221 TTL |
| 324 TTL | Vua Chandragupta Maurya vượt qua vua Seleacus Nicator | Thời Chiến Quốc 481 TTL - 221 TTL |
| 322 TTL | Triều Mauryas khởi đầu. Chandragupta thiết lập đế quốc thứ nhất của Ấn | Thời Chiến Quốc 481 TTL - 221 TTL |
| 298 TTL | Bindusara lên ngôi | Thời Chiến Quốc 481 TTL - 221 TTL |
| 272 TTL | Vua Ashoka trị vì | Thời Chiến Quốc 481 TTL - 221 TTL |
| 180 TTL | Triều đại Mauryas sụp đổ của. Triều Sungas nối tiếp | Cuối Tần Sơ Hán - Huệ Đế, bên Tây Hán (hay chi phí Hán) |
| 173-130 TTL | Vua Menander (Milinda) lập đế quốc Hy- Ấn. | Từ Triều của Vũ Hậu mang đến Hán Vũ Đế |
| 145 TTL | Vua xứ Chola thôn tính Tích Lan (Ceylon) | Vua Cảnh Đế, đơn vị Tiền Hán |
| 58 TTL | Kỷ nguyên Krita-Malava-Vikram | Vua Tuyên Đế, tiền Hán |
| 30 TTL | Khởi đầu của triều Satvahana nghỉ ngơi xứ Deccan | Vua Thành Đế, chi phí Hán |
| 40 TL | Người Sakas thống trị thung lũng Indus và phía tây Ấn | Vua quang đãng Vũ Đế, Đông Hán hay Hậu Hán |
| 50 TL | Tộc Kushan hùng mạnh dạn dần | Vua quang Vũ Đế, Hậu Hán |
| 78 TL | Khởi đầu của thời kỳ Saka-Kushana | Vua Chương Đế, Hậu Hán |
| 127-151TL (1) | Hoàng đế Kanishka I cùng đế quốc Kushan | Từ vua Hán Hòa đế cho vua hoàn đế, Hậu Hán |
| 320 TL | Vua Chandra Gupta I lập triều Gupta | Vua Nguyên Đế, công ty Đông Tấn |
| 360 TL | Vua Samudra Gupta đánh chiếm đất bắc và phần nhiều xứ Deccan | Vua Ai Đế, công ty Đông Tấn |
| 380 TL | Vua Chandra Gupta II lên ngôi; Thời đại hòang kim của nền văn học tập phục sinh Ấn-Gupta. | Bắc Triều: - Vua An Đế, bên Tấn - Vua Đạo Võ Đế, Bắc Hậu Ngụy |
| 405 TL (2) | Đại sư Pháp hiển (Fa-hein) chiêm bái Phật tích khắp quốc gia Gupta. | Bắc Triều: - Vua An Đế, công ty Tấn - Vua Đạo Võ Đế, Bắc Hậu Ngụy |
| 415 TL | Vua Kumara Gupta I lên ngôi | Vua Minh Nguyên Đế, Bắc hậu Ngụy |
| 427 TL | Vua Kumara Gupta I cho thi công xây dựng Phật học viện chuyên nghành Nalanda. | Vua Thái Võ Đế, Bắc Hậu Ngụy |
| 440 TL | Tổ Bodhidharma sinh làm việc nam Ấn, xứ của vua Pallava | Vua Thái Võ Đế, Bắc Hậu Ngụy |
| 467 TL | Skanda Gupta lên ngôi | Vua Hiến Văn, Bắc Hậu Ngụy |
| 476 TL | Năm sinh ở trong nhà thiên văn Aryabhatta | Vua Thuận Đế, phái nam Tống |
| 530 TL | Tổ Bodhidharma theo thuyền mang lại Trung quốc, cặp bến Quảng châu. | Vua ngày tiết Mân Đế, Bắc: Hậu Ngụy Vua Võ Đế, Nam: Lương |
| 606 TL | Harshavardhana lên ngôi | Vua Văn Đế, đơn vị Tùy |
| 622 TL | Bắt đầu triều đại Hejira | Cung đế Hựu, bị ép nhịn nhường ngôi cho Đại thừa tướng Lý Uyên, lập ra đơn vị Đường |
| 629 TL | Đường Tăng Huyền Trang (Huan Tsang) đi Ấn thỉnh kinh | Vua Cao tổ đơn vị Đường |
| 649 TL | Vua Harshavardhana băng hà | Vua Thái Tôn, nhà Đường |
| 672 TL | Đại sư Nghĩa Tịnh (I-Tsing) cho chiêm bái ở Ấn. | Vua Đường Cao Tôn, Vũ Hậu Tắc Thiên |
| 711 TL | Muhammad Bin Qasim xâm lược xứ Sind | Vua Duệ tôn, bên Đường |
| 892 TL | Khởi đầu của triều Chalukyas sống phía đông | Vua Chiêu tôn, đơn vị Đường |
| 985 TL | Triều Chola: Vua Rajaraja đăng quang | Vua Thái tôn, bên Tống |
| 1001 TL | Sultan Mahummad vượt qua Jaipal | Vua Chân tôn, nhà Tống |
1- tất cả chỗ ghi là 100-164 2- tất cả chỗ ghi là 399 cho 414
Qua bạn dạng tóm lược so sánh trên, ta nhận biết có nhị triều đại huy hòang của Ấn vẫn được thiết lập cấu hình bởi nhị vị vua thuộc tên nhưng bí quyết nhau mang lại gần 8 gắng kỷ, là Chandragupta lập ra triều đại Maurya sinh sống TK vật dụng 4 TTL (324-180 TTL), cùng vua Chandragupta I tạo nên ra thời đại Gupta (320-540) sinh sống TK thứ 4 TL. Với thương hiệu vị vua sau đúng ra buộc phải viết là Chandra Gupta I.
Có vài người sáng tác đã gom nhà vua Harsavardhana vào với giòng họ Gupta, bao gồm nơi lại còn viết là Harsavardhana Gupta. Điều này không đúng với định kỳ sử chính vì thời đại Gupta huy hoàng đã kết thúc vào cuối thế kỷ thứ 5, cùng triều đại của Harsavardhana mới xuất hiện ở vào đầu thế kỷ thứ 7.
III) THỜI ĐẠI GUPTA (320 – 550)
A. Sự Thịnh Suy:
Đại sư Nghĩa Tịnh (I-Tsing) mang đến Ấn vào mức năm 672, sau HT Huyền Trang (Xuan Zang tốt Hiuen Tsang) hơn 40 năm, cùng đã nghe kể tới danh hiệu vua ‘Maharaja Sri-Gupta’ của vương quốc Magadha xây một tăng viện gần Mrigasikhavana khoảng chừng ‘500 năm trước’ cho các vị sư chiêm bái mang đến từ china tạm trú. Những học giả sau này không đối chiếu được với lịch sử hào hùng Ấn, và họ cho rằng Nghĩa Tịnh chỉ phỏng đoán theo cảm quan tôn giáo mà lại thôi. Nhưng thời buổi này người ta đã minh chứng được sẽ là thời đại Gupta dựa vào bộ Bhagwatam. Cái Gupta mở đầu từ xứ Bengal, theo các ghi chú trên ngôi tháp "Varendra Mrigashihavan Stupa" bên trên đồi sinh sống Nepal, rồi sau đó trở thành đái vương trường đoản cú xứ Prayaga, Đông Uttar Pradesh, bây giờ là Allahabad từ thời điểm năm 240 TL.
Vị đái vương trước tiên là Sri-Gupta khoảng từ 240-280 TL. Bạn dạng bia ký bằng đồng ở Poona (gần Bombay bây giờ) vì công chúa Prabhavati Gupta (con gái của Chandragupta-II về sau) ghi rằng Sri-Gupta là Adhiraja của Gupta. Vua kế vị là Ghatotkacha (280-319) nhưng mà bia ký cũng còn có truy hiệu là Đại vương vãi (Maharaja). Đến triều lắp thêm ba, khoảng năm 320 vua Chandra Gupta I (320-335) phụ thuộc hôn nhân cùng với công chúa Kumaradevi cái Licchavi xứ Magadha (Ma-Kiệt-Đà) đã tạo cho lãnh thổ bành trướng thêm; xưng là Đại đế (maharajadhiraja). Kể từ đó các triều đại Gupta mới trở buộc phải vẻ vang, và lịch sử vẻ vang Ấn ghi về thời đại Gupta chỉ kể từ đây.
Sau khi win trận, Harshavardhana liền cầm anh lên làm vua vừa thời điểm 16 tuổi, rồi dời đế đô từ Thaneshwar cho Kannauj và từ đó đã bành trướng khu đất đai tòan vùng bắc Ấn. Năm 612, ông đã ách thống trị một vùng rộng lớn bao gồm Punjab, miền đông xứ Rajasthan, thung lũng Hằng Hà, một phần Bihar cùng Bengal cho đến xứ Assam; ngoài vùng tây với nam Ấn.
Năm 620 Harshavardhana rước quân xâm lấn những xứ ngơi nghỉ phía nam giới Ấn nhưng bị vua Pulakesin II của xứ Chalukya phía bắc Mysore ngăn chận; và ông cũng không thâu tóm được các xứ Valabhl, Nandipurl, Kashmir, Gujarat và Sind sinh sống phía tây, như dưới thời Gupta. Riêng làm việc phía đông thì trường đoản cú khi kẻ địch là vua Shashanka mất vào năm 636 thì không hề một sự phản kháng nào xứng đáng kể.
Hoàng đế Harshavardhana là 1 nhà lãnh đạo tài giỏi ngọai giao tốt nổi danh mọi vùng. Vua Bhaskravarman của xứ Kamarupa (Assam) mặc dù theo đạo Bà-la-môn tuy vậy đã liên hiệp chặt chẻ cùng với ông đánh đuổi được Shashanka và còn làm cho sự đoạt được thiên hạ thêm thuận lợi. Harshavardhana cũng đã duy trì mối quan hệ nam nữ mật thiết với đơn vị Đường sinh hoạt Trung quốc, với vua Đường Thái Tôn cũng đã gởi các đoàn sứ giả cho thăm vua Harsa.
Vua Harshavardhana rất chăm chỉ trong vấn đề cai trị vương quốc rộng lớn ở bắc Ấn. Ông đích thân tiệm xuyến câu hỏi nước cùng đốc thúc những quan cai trị dưới triều. Ông đặt những tiểu vương nằm trong hòang gia cai trị các xứ nhỏ. Sử Ấn ghi dấn về ông như một minh quân, có tài năng quân sự như Samudra Gupta và chính trị cùng đạo đức như Ashoka. Ông còn là một trong những thi sĩ cùng nhà uyên bác. Ông còn được nói đến như là người sáng tác của bố bộ kịch thơ viết bởi tiếng Sanskrit là Ratnavall, Priyadarshika, với Nagananda, nhưng mà cuốn sau đựng nhiều tư tưởng PG.
Vua Harshavardhana vô cùng sùng kính PG, đồng thời bao dung với các tôn giáo khác. Sự thực hành thực tế tín ngưỡng của tín thứ PG và BLM giáo vẫn liên tiếp pha trộn lẫn nhau trong việc thờ cúng đa thần như dưới thời Gupta. Vua Harshavardhana cũng thường mở đại thí bầy như các vua cuối của thời Gupta (mà theo bản dịch trường đoản cú Hán ngữ của HT Trí quang theo cuốn ‘Cao tăng Pháp Hiển’ thì gọi là ‘ban giá chỉ việt’). đơn vị vua mở đại hội mỗi 5 năm ở Prayag nhằm ông tía thí tài vật mang đến dân chúng và cầu nguyện thần linh của những tôn giáo. “Khi mở đại hội thì mời chư tăng số đông nơi cùng cho vân tập. Vân tập rồi số ghế chư tăng được è thiết, treo lụa, treo cờ và cắn lọng. Lại có tác dụng hoa sen bằng vàng bằng bạc tình đặt sau chỗ ngồi chư tăng, trải lên trên số chỗ ngồi ấy số đông tấm tọa chũm sạch sẽ. Quốc vương cúng nhường nhịn đúng phép trong một tháng, 2 tháng tốt 3 tháng, và hầu hết cử hành vào mùa xuân. Cúng nhường rồi, quốc vương lại khuyến khích quần thần cúng dường trong một ngày 2 ngày cho tới 7 ngày. Tiếp đến quốc vương mang ngựa của mình cho trọng thần cưỡi, lại mang lụa trắng, mọi thứ quí giá, và rất nhiều vật dụng nên dùng của chư tăng, thuộc quần thần phân phát nguyện cúng nhịn nhường chư tăng, rồi xin chư tăng cơ mà chuộc lại phần đông thứ quí giá.”
Dưới triều Harshavardhana, Kannauj trở buộc phải một trung trung ương đạo học đặc biệt quan trọng và đã được xuất bản to khủng và phồn thịnh ngang khoảng cở với Hoa đô thị (Patilaputra) của thời Gupta cùng Ashoka.